Fake nieuws wordt snel verspreidt en is er alleen maar om paniek te zaaien. Valse, misleidende en bevooroordeelde nieuwsbronnen zijn al jaren een probleem, maar krijgen de laatste tijd speciale aandacht. Je moet een informatiedetective zijn als je nieuws volgt en actief de nieuwsbronnen die je ziet in twijfel trekken. Het is de tijd van social media en nieuws wordt snel gedeeld. Je moet dus heel alert blijven over wat je leest. Hier zijn er enkele tips hoe je de geloofwaardigheid van nieuws kan vaststellen.
1. Wees kritisch
Wees vanaf het begin kritisch als je het nieuws volgt. Het is gemakkelijk om misleidt te worden door nepnieuws. Bekijk wat je ziet en hoort rationeel en kritisch. Stel jezelf de vraag: “Waarom is dit verhaal geschreven? Is het om mij van een bepaald standpunt te overtuigen? Verkoopt het me een bepaald product? Of probeert het me door te laten klikken naar een andere website? Word ik getriggerd?”
2. Doe onderzoek over de auteur
Controleer de naam van de auteur. Is de naam beschikbaar of ontbreekt deze? De meeste auteurs die tijd steken in een goed onderzocht artikel, zullen waarschijnlijk hun naam eraan verbinden. Kijk meteen wat hun kwalificaties zijn. Zoek uit wie de persoon is en wat zijn of haar referenties zijn. Zoek op de naam van de auteur, vind hun beroep en andere artikelen die door hen zijn geschreven. Is de auteur een expert op dit gebied? Werkt de auteur bij een gerenommeerde organisatie? Zijn de artikelen goed onderzocht? Dit kan je al veel vertellen over de betrouwbaarheid van het artikel dat de persoon heeft geschreven.
3. Verifieer ook bij andere bronnen
Bepaal of andere nieuwsbronnen hetzelfde nieuws melden. Wanneer een groot nieuwsgebeurtenis plaatsvindt, zullen meerdere mediaorganisaties dit melden, zelfs als ze het verhaal niet hebben verbroken. Zoek naar andere publicaties die verhalen over het evenement of onderwerp hebben gepost. Als er geen andere nieuwsuitzendingen zijn die het verhaal melden, wees dan sceptisch over de juistheid van het artikel of de video. Social Media platforms zijn geen nieuwsorganisaties. Dit zijn platforms waarop mensen content kunnen maken en/of delen. Terwijl Kranten en netwerk/kabelnieuws professionele verslaggevers en journalisten in dienst hebben om nieuws te verzamelen en te rapporteren. Deze nieuwsorganisaties houden zich aan strikte beleidsregels en normen. Ze omvatten een online aanwezigheid om te rapporteren over het laatste nieuws.
4. Onderzoek de inhoud
Veel nieuwsorganisaties, echt of nep, proberen als eerste een nieuwsbericht te ‘breken’ om relevant te blijven in een sterk concurrerende markt. Als het artikel dat je leest gehaast lijkt, spelfouten bevat, een onjuiste datum heeft of anonieme bronnen heeft, houd er dan rekening mee dat dit nieuwsartikel mogelijk geen tijd heeft gehad om alle feiten te controleren. Slechte spelling, grammatica en woordenschat op oudere artikelen kunnen erop wijzen dat het item dat je leest afkomstig is van een onbetrouwbaar nieuwsuitzending.
5. Bekijk zorgvuldig foto’s die bij de verhalen horen
Een favoriete techniek van nepnieuwsleveranciers is het gebruik van opvallende afbeeldingen of video’s. Deze foto’s zijn misleidend. Als je alleen op het artikel hebt geklikt om de afbeelding, dan moet je alert zijn. Als je een schokkende of bijzonder boeiende foto of video in een artikel ziet, neem dan even de tijd om te bepalen of de media betrekking hebben op de kern van het verhaal of alleen bedoeld zijn om een emotionele reactie bij lezers op te wekken.
6. Ga na of het redactioneel is
Redactioneel commentaar is een soort nieuwscommentaar dat veel legitieme nieuwsbronnen publiceren, maar de sleutel is om te onthouden dat het de mening van een persoon is en mogelijk geen rekening houdt met bewijs dat in strijd is met hun opvattingen. Evenzo, als het artikel dat je leest is geschreven als een nieuwsbericht maar meningen bevat die geen citaten zijn, dan is het artikel waarschijnlijk bevooroordeeld. Alle gerespecteerde nieuwsbronnen presenteren nieuws in een onbevooroordeelde vorm en stellen de lezer in staat om zelf een beslissing te nemen over een kwestie.
Fake news
Help het verspreiden van nepnieuws te stoppen. Leg jouw familie, vrienden en kennissen goed uit over de gevaren en gevolgen van nepnieuws. Als je merkt dat iemand nepnieuws deelt, zeg het dan. Waarschuw de persoon en zijn publiek dat het “nieuws” -item dat ze hebben gepost of gedeeld, onjuist is. Vertel ze over de tips en bronnen in deze gids, zodat ze weten hoe ze de geloofwaardigheid van het nieuws kunnen vaststellen.